amsterdam-grachten-winteramsterdam stoperagrachten amsterdamgrachten amsterdamamsterdam-rijksmuseumamsterdam-rembrandtpleindam masterdamamsterdamamsterdam-winter-voc

Paleis op de Dam

Neem het aantal dagen in een jaar (365), zet ervoor een één en erachter een negen (13659) en je weet op hoeveel palen het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam is gebouwd. Zonder heipalen zou het Paleis instorten omdat de bodem in Amsterdam erg drassig is. Koninklijk Paleis is eigenlijk een verkeerde benaming omdat de koninklijke familie hier niet woont. Het Paleis op de Dam wordt op bepaalde dagen gebruikt voor officiële functies van het Koninklijk Huis. Op de andere dagen is het open voor iedereen en eigenlijk een museum.

Amsterdam_koninklijk_paleis_6.JPG
Koninklijk Paleis

Het Koninklijk Paleis beslaat de gehele westelijke zijde van de Dam. Het gebouw deed aanvankelijk dienst als stadhuis en was het grootste raadhuis in het zeventiende-eeuwse Europa. Toen architect Jacob van Kampen in 1648 zijn ontwerp aan de gemeenteraad toonde, was de calvinistische meerderheid mordicus tegen omdat dit seculiere gebouw de naastgelegen Nieuwe Kerk nietig maakte. Aardse waarden mochten spirituele waarden niet overschaduwen.

Zandsteen
Het pas gebouwde stadhuis was een sprankelend wit gebouw. In de loop der jaren kleurde de zandstenen gevel tot donkergrijs, niet vanwege luchtvervuiling maar door een chemische reactie van het zandsteen. Een donkere zwartgrijze patinalaag beschermt de steen als het ouder wordt. Enige jaren geleden werd de gevel schoongemaakt en heeft het paleis weer de zachte tint van zandsteen.

Amsterdam_koninklijk_paleis_1.JPG
Amsterdamse stedenmaagd
Pak een verrekijker en bekijk de details van het bas-reliëf fronton op de gevel. De Amsterdamse stedenmaagd heeft in haar hand een olijftak en de staf van Mercurius, symbolen van vrede. Naast haar staan de personificaties Voorzichtigheid en Gerechtigheid. Deze imposante beeldengroep verwijst naar de Vrede van Münster in 1648.

Fronton achterzijde
Loop naar de achterkant van het paleis. Hier is het fronton nog interessanter en weelderiger. De vier toen bekende continenten: Europa, Afrika, Amerika en Azië brengen de stedenmaagd grondstoffen waar Amsterdan in de zeventiende eeuw in handelde. De personificatie van Europe draagt de hoorn des overvloeds, het symbool van vruchtbaarheid. Naast haar stoeit een paard, het symbool van macht.

De naakte vrouw die een zonnehoed op heeft en een kralenketting om haar hals vertegenwoordigt Afrika. Een slang, een leeuw en een olifant vergezellen haar. De vrouw met de tulband is de personificatie van Azië. Ze brengt kruiden en tulpen. Amerika wordt getoond als een man met een veren hoofddeksels. Naast hem een alligator, een krokodil, een aap en een kleine jongen die een last suikerriet draagt.

Amsterdam_koninklijk_paleis_7.jpg
Hoofdingang
Wanneer je op de Dam staat, zul je tevergeefs zoeken naar een indrukwekkende hoofdingang. Die is er niet. De toegang tot het paleis is via een miezerig deurtje, geschikter voor het personeel dan voor de koninklijke familie. Een imposante voordeur werd opzettelijk weggelaten omdat men vreesde dat die bestormd kon worden door een ontevreden meute wanneer de gemeenteraad impopulaire beslissingen nam.

Bezoek aan het paleis
Wanneer je het paleis binnenkomt, voert een brede trap je naar boven. Oorspronkelijk waren dit twee smalle trappen, gemakkelijk om te verdedigen wanneer er rellen uit zouden breken. Toen Napoleon Bonaparte's broer, Lodewijk, benoemd werd tot koning van Holland, Lodewijk Napoleon, promoveerde hij het stadhuis tot zijn koninklijk paleis. Lodewijk Napoleon verbouwde de smalle trappen tot een grandioze entree zijn koninklijke gasten waardig.

Amsterdam_koninklijk_paleis_4.JPG
Burgerzaal
Bovengekomen, betreed je de burgerzaal, 30 meter hoog en over de gehele lengte van het gebouw. Deze hal vormt het hart van het paleis. Door middel van de plattegrond van de wereld vertegenwoordigt deze illustere wit-marmeren zaal het universum met Amsterdam als middelpunt.

Het elfde uur
De wandklok staat voor eeuwig op 11 uur. De tijd die aangeeft dat rechtvaardigheid tot het laatste uur mogelijk is. De stoelen, tafels en zelfs de vleugel lijken klein in deze enorme zaal. Het merendeel van de wandklokken, kroonluchters en Empire meubels dateren uit 1808 toen Lodewijk Bonaparte in het paleis zijn intrek nam. Ook liet hij het balkon aanbouwen waar de koninklijke familie af en toe verschijnt bij belangrijke gebeurtenissen.

Amsterdam_koninklijk_paleis_8.jpg
Marmeren reliëfs
Verspreid over het paleis zijn marmeren reliëfs met geestige details. Kariatiden kijken verveeld terwijl ze de dwarsbalken ondersteunen. Hanen vechten en Apollo probeert een oplossing voor hun geschil te vinden. Icarus tuimelt omlaag in de boedelkamer, het kantoor waar failissementen, werden afgehandeld. Hij wordt omringd door hongerige ratten die over de vloer schieten of knabbelen aan een lege schatkist en onbetaalde rekeningen.

Arme Atlas!
Wanneer je weer buiten bent, kijk dan even omhoog en heb medelijden met Atlas. Hij wankelt onder een 1000-kilo wegende aardbol. Wat zou er gebeuren wanneer hij even zijn rug moet krabben?

Fotoalbum Koninklijk Paleis op de Dam

Adres
Koninklijk Paleis
Dam
Amsterdam

Het paleis is het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander en koningin Maxima. Het gebouw wordt zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Openingstijden zijn van 10.00-17.00 uur. Kijk voor de openingsdagen op de kalender op de website van het Koninklijk Paleis Amsterdam.

Volgend artikel: Dierentuin Artis

Vorig artikel Winkelenin de 9-straatjes van fashion tot vintage


foto's Marianne Crone

Locatie

Reageer op dit artikel
Mail de redactie
Share dit artikel op Facebook!
Tweet dit artikel op Twitter!
Deel dit artikel!


Travel Amsterdam in a Minute

Mooie korte impressie van Amsterdam met drone en video